میوم، فیبروم یا لیومیوم های رحمی
میوم ها توده های خوش خیم رحم هستند که بسیار شایع بوده و علت دقیق بروز آنها مشخص نیست. اکثر فیبروم ها به آهستگی رشد میکنند (سرعت رشد در یکسال 9 درصد است).
عوامل خطر
1. ژنتیک: تقرببا در 40 درصد میوم ها اختلالات کروموزومی وجود دارد.
2. هورمونها : میومها بندرت قبل از بلوغ دیده میشوند، در سنین باروری بیشترین شیوع را دارد و در یائسگی پسرفت میکنند.
3. چاقی و اولین خونریزی پریود در کمتر از ده سالگی باعث افزایش میزان بروز میوم ها میشوند.
4. سن: میزان بروز میوم با افزایش سن ، افزایش می یابد
5. سابقه خانوادگی : احتمال خطر در بستگان درجه اول زنان مبتلا به میوم۲/۵ برابر افزایش می یابد.
6. نژاد : احتمال ابتلا در زنان آمریکایی آفریقایی 3 برابر زنان سفید پوست است.
7. وزن : با هر 10 کیلو اضافه وزن درصد احتمال ابتلا به میوم افزایش می یابد.
8. رژیم غذایی : رژیم غذایی حاوی سبزیجات باعث کاهش خطر ابتلا به میوم می شود.
9. ورزش : با افزایش فعالیت های فیزیکی خطر ابتلا به میوم کاهش می یابد.
10. حاملگی : با افزایش تعداد زایمانها ، میزان بروز میوم کاهش می یابد.
نکته قابل توجه اینکه هیچ ارتباطی بین قرص های ضد بارداری و بروز میوم وجود ندارد.
11. مصرف سیگار و دخانیات : استعمال دخانیات، میزان بروز میوم ها را کاهش میدهد.
12. آسیب بافتی : در زنانی که عفونت دارند یا از دستگاه جلوگیری از بارداری (IUD) استفاده میکنند میزان بروز میوم افزایش نمی یابد.
علائم
خونریزی غیر طبیعی ارتباط میان میومها با خونریزی قاعدگی طولانی تر از معمول تایید نشده است. پیچ خوردگی، درد در زنانی که میوم دارند احساس درد لگنی فقط اندکی بیشتر از زنانی
هست که میوم ندارند فیبروم میتواند درد لگنی ایجاد کند .
علائم ادراری بزرگی میوم میتواند بر مثانه اثر فشاری داشته باشد و با علائم ادراری خود را نشان دهد.
نکته مهم اینکه رشد سریع میوم در زنانی که در سنین باروری هستند نشانه بدخیمی رحمی نیست.
تشخیص
معاینه لگن
در معاینه لگن توسط پزشک مربوطه بر اساس تظاهرات بالینی (رحم بزرگ ، شکل نامنظم ،سفت ،حساسیت و...) میتوان تشخیص داد.
تصویر برداری
تشخیص قطعی معمولا با سونوگرافی یا وسیله ای بنام هیستروسکوپ که برای دیدن داخل رحم استفاده میشود و یا MRI انجام میشود.
در زنانی که تمایل به بارداری دارند بهتر است قبل از برداشتن میوم با لاپاراسکوپی هیستروسکوپی، با انجام MRI محل و موقعیت میومها مشخص شود.
باروری
با توجه به محل قرار گیری میوم در رحم میتواند تاثیرات متفاوتی بر روند باروری ایجاد کند .
میوم هایی که در داخل حفره رحم (جایی که جنین قرار میگیرد) وجود داشته باشند باعث کاهش باروری میشوند و با خارج کردن آنها اغلب با روش هیستروسکوپی( با دوربین از واژن وارد حفره رحم شده و میوم را خارج میکنند ) میتوان میزان باروری را افزایش داد .
انواع دیگر بسته به میزان اثر فشاری و تاثیر بر میزان باروری طبق علائم بیمار و نظر پزشک اقدامات لازم صورت میگیرد.
میوم ها و حاملگی
آثار حاملگی بر میوم ها : در دوران حاملگی ، اندازه حداکثر فیبروم ها افزایش نمی یابد. حاملگی تاثیر غیر قابل پیش بینی بر رشد میوم ها دارد .
تاثیر فیبروم بر حاملگی : میوم در بارداری بسیار بندرت باعث مشکل میشود اما در مطالعات خطر زایمان زودرس ، جفت سر راهی ، خونریزی بعد از زایمان و زایمان سزارین گزارش شده است.
درمان
درمان میوم با توجه به شرایط هر بیمار از جمله علائم بیمار، ثاتیر بر کیفیت زندگی، تمایل به بارداری ، سن بیمار و هورمون های یائسگی متفاوت است .
درمان انتظاری
در بیمار با علائم خفیف تا متوسط میتواند درمان را به عقب انداخت. ومیتوان در زنانی که به دوران یائسگی نزدیک شدن از روش انتظار درمانی استفاده کرد ، چون در این دوران زمان محدودی برای به وجود آمدن علائم وجود دارد و بعد از یائسگی خونریزی متوقف می شود و اندازه فیبروم کاهش می یابد.
درمان طبی
معمولا داروهای ضد درد در زمان قاعدگی در زنان مبتلا به میوم تاثیری ندارد و دارو مشخص جهت از بین بردن میوم در حال حاضر وجود ندارد. و با توجه به شرح حال هر بیمار از روش های درمانی دیگر استفاده می شود .
جراحی
روشهای متعدد جراحی میوم شامل :برداشتن میوم از طریق هیستروسکوپی ، لاپاراسکوپی، میومکتومی شکمی و سایر روشهای جراحی.
نکته قابل توجه اینکه در صورت کم خونی شدید و مسدود شدن حالب( لوله باریکی که ادرار را از کلیه به مثانه میبرد) جراحی ضرورت دارد.
مهمترین نکته در مبحث علائم و درمان میومها، این است که محل قرار گیری میوم بسیا ر سانتی مهمتر از سایز آ ن می باشد. اگر یک میوم حتی کوچکتر از ۱ سانتی متر در حفره داخلی رحم قرار داشته باشد میتواند هم خونریزی قا عدگی شدید و لکه بینی ایجاد کند و هم جلوی باروری را بگیرد بنابراین حتما نیاز به درما ن دارد ولیکن توده ها ی بزرگتر حتی بالای 5 سانت اگر در عضله رحم یا خارج ا ز رحم قرا ر گرفته باشد اقدا م جراحی نیاز ندارد و کنترل سونوگرافی هر 6 ماه کفایت میکند.
زایمان سزارین و برداشتن میوم
در صورت تشخیص پزشک و بی خطر بودن برداشتن میوم و کنترل خونریزی حین سزارین، همزمان صورت میگیرد.
پیگیری
بعد از برداشتن میوم از طریق جراحی بسته و روش های درمانی دیگر هر 6 ماه یکبار نیاز به سونوگرافی کنترل جهت مقایسه سایز میوم ها و پیدایش میوم های جدید می باشد.
نیاز به جراحی بعدی
در صورت پیدایش مجدد میوم ها، با توجه به سن بیمار ،تمایل فرد برای باروری ، افزایش هورمون های یائسگی علائم بیمار و تاثیر بر کیفیت فرد و ... بنا به تشخیص پزشک از درمان انتظاری تا برداشتن رحم تصمیم گیری می شود.